“سال نو مبارك”
بهار و نو روز را با ‌ياسمينه آشور ممد 
مظهر پاكي و معصوميت آغاز كنيم

گزارش از : سعيد ‌ ‌
• سال نو را با آمدن بهاري زيبا و دل انگيز آغاز كرده ايم و براي همه هموطنان عزيز و فارسي زبانان جهان كه نوروز را گرامي مي دارند سالي پر بركت همراه با سلامتي و شادي آرزو مي كنيم. ‌
روي جلد اولين شماره مجله تهران را كه همزمان با آغاز سال 1396 انتشار يافته اختصاص به دختر خردسالي از ديار ”بدخشان تاجيكستان“ داده ايم كه به نوروز عشق مي ورزد و در لباس نوروزي ويژه تاجيكستان ها مظهر زيبايي و پاكي و معصوميت است. ‌ ‌
”ياسمينه آشور ممد“ در13 آپريل سال 2013 از پدر و مادري تاجيكي در لس آنجلس به دنيا آمده و از آنجا كه پدر و مادرش به تاجيكستان و سنت هاي آن و مردمان اين سرزمين عشق مي ورزند ماه هاي اوليه زندگي خود را با شنيدن اشعار و ترانه هاي فارسي پشت سر گذاشت و سپس عاشق غذاهاي سنتي و رقص و آواز اين سرزمين شد و با آن ها خو گرفت. به طور كلي مردم تاجيكستان از قرن ها پيش پيوند ناگسستني با فرهنگ و ادب فارسي دارند و براي نوروز ارزش ويژه اي قائل هستند. به طوري كه شاعران تاجيكي مي گويند: ‌ ‌
نوروزَه به نوبهار كي مي بينم
گلهارَه به شش قطار كي مي بينم
گلهارَه به شش قطار در فصل بهار
دنيا رَه به يك قرار كي مي بينم
تاريخ قديم و جديد تاجيكستان را كه ورق مي زنيم و به آداب و رسوم اين ديار در زمان فعلي نگاه مي كنيم به خوبي در مي يابيم كه مردم تاجيكستان پا به پاي ايرانيان و زرتشتيان به استقبال نوروز مي روند و به آداب و رسوم آن اعتقاد ويژه اي دارند و در هر شرايطي از انجام آن شانه خالي نمي كنند. ‌ ‌
از جمله در بدخشان كه منطقه زاد و بوم پدر و مادر ياسمينه است و يكي از بزرگترين استان هاي تاجيكستان محسوب مي شود مردم به مانند ايراني ها از نيمه هاي اسفند دست به خانه تكاني مي زنند تا در فضايي پاك و با دلي پر از مهر به استقبال نوروز بروند. ‌ ‌
در روستاهاي بدخشان نوروز و يا “شاگون بهار مبارك” صبح روز 16 مارس (26 اسفند) با صداي ني و مراسم خانه تكاني آغاز مي‌شود. خانه تكاني هنگامي كه آفتاب به برج حمل نزديك مي شود و روز چهارشنبه است، انجام مي‌شود.
خانه تكاني با 2 جارو كه يكي را “پياده جاروب” و ديگري را “سواره جاروب” مي‌نامند انجام مي گيرد كه با يكي سقف و با ديگري فرش خانه را تميز مي‌كنند.
هدف از مراسم خانه تكاني اين است كه به عقيده مردم، انسان بايد به استقبال روز نو و سال نو با ظاهر و باطن پاك وارد شود.
در نوروز، زن و مرد لباس نو به تن مي‌كنند و يكي از رموز خانه تكاني باطن، بخشيدن خطاهاي يكديگر است. خانواده‌ها وسايل خانه را بيرون مي‌برند و به تميز كردن آن مي‌پردازند و به اميد خوشبختي و بركت روزگار، يك مشت آرد را به روي ستون‌هاي خانه مي‌مالند تا آفت‌هاي سال گذشته زدوده شوند.
پس از تميزي منزل، اعضاي خانواده يكي يكي با نداي شاگون بهار مبارك، وارد خانه مي‌شوند. ‌ ‌كدبانو در پاسخ به نداي به روي شما مبارك به كتف راست وارد شوندگان، مشتي از آرد مي‌پاشد و گفورچاك يا غلغله نوروز را از دست آنها گرفته، در بالاي سقف خانه نصب مي‌كند اين نشانه‌هاي نوروزي تا نوروز ديگر در خانه مي‌ماند. بچه‌ها در روز آغاز نوروز با اجراي مراسم شال اندازي و يا كـيلاغـوزغـوز، هـدايـاي نـوروزي را جمـع مي‌كنند.
كـيـلاغـوزغوز نام پرنده‌اي است كه به هنگام بهار از كشورهاي گرم به ”بدخشان“ مـي‌آيـد و آن را “سـفـيـر” يـا “پيك بهار” مي‌نامند. بچه‌ها بي‌صبرانه غروب آفتاب را انتظار مي‌كشند، همچون سيل پرندگان سفير بهار، بر فراز بام‌ها مي‌روند و جلوتر از همه، رسم سكوت خانوادگي را پيش از سال نو، كه چند ساعتي به آن مانده و ‌ ”پيچرامچ“ ناميده مي‌شود را مي‌شكنند.
بچه‌ها با انداختن شال از روزنه خانه، به داخـل آن، شـعـر نـوروزي مـي‌خوانند و از صاحبخانه كلوچه و انواع شيريني و پول هديه مي‌گيرند.
شب، اهل خانواده سر سفره طعام نوروزي جـمع مي‌شوند. در دهات دوردست، “باج يك” نوعي طعام مخصوص نوروز از باقلا و كله پاچه گوسفند، آماده مي‌كنند.
در روستاي “وخان” رسم است كه روز نـوروز با جوشيدن چشمه، هر كس تلاش مي‌كند تا بيش از ديگران از چشمه با كوزه يا سطل، آب بردارد زيرا به باور مردم به خانه چنين شخصي، رزق و روزي بيشتري وارد مـي‌شـود و خـيـر و بـركـت خانواده افزايش مي‌يابد.
همچنين چون در اكثر دهات، چشمه‌هاي آب گرم وجود دارد، مردم در اين روز خود را در آب چشمه مي‌شويند.
ساكنان بدخشان معتقدند كه آيين‌هاي باستاني نوروز بيشتر از همه در بدخشان باقي مانده‌اند. در اينجا به خاطر تزئين خانه در سال نو حتي آرچاي نوروزي را تهيه مي‌كنند، آرچاي سفيد نوروزي از شاخه بريده نشده ”بيد“ آماده مي‌شود.
هرچند در بدخشان، استادان چيره دست زيادند اما آماده كردن آرچاي نوروزي مهارت مـخـصـوص مـي‌خـواهد و چنين استاداني، انـگشت شمارند.استاد با استفاده از قيچي تيز و ناخنكي چوبين، كه در نوك قيچي زده مي‌شود، از چوب بيد آرچاي نوروزي آماده مي‌كند.
‌آرچاي نوروزي، سفيد است و نمود آن خوشه‌هاي پربار گندم را به ياد مي‌آورد كه رمز حاصل فراوان و ساعت خوشبختي است.
نوروز در بدخشان به نام‌ شاگون(گامون) ياد مي‌شود و مردم بدخشان هنگام تهنيت و شـادبـاش بـه همديگر، شاگون بهار مبارك مي‌گويند.
‌سومانك، كاچي، بات يا حلوا، شيروگان و باچ يا دليا معمول‌ترين غذاهاي نوروزي در بدخشان است. بيشتر غذاها از گندم، آرد و شير تهيه مي‌شود.
يـكـي از بـازي‌هاي نوروزي كودكان در بدخشان كيلاغوزغوز يا تالاب تالاب است. كـودكـان روسـري‌هـا را بـه دسـت گرفته به بام‌هاي خانه‌ها مي‌روند و از روزنه آن را به درون خـانـه مي‌اندازند آنها سرودهاي ويژه مي‌خوانند كه صاحبخانه با شنيدن آن بايد در روسري اين كودكان شيريني ببندد.
همچنين در بدخشان، بازي‌هاي نوروزي از جـملـه، لاش، الوان چاك، وجول بازي، سنچيـك يـا كالبازي، كبك جنگ، خروس جنگ، تخم مرغ بازي و امثال اين‌ها معمولا در روزهاي نوروزي برگزار مي‌شوند.
از سوي ديگر نوروز در بدخشان، روز مخصوص كشاورزان است آن‌ها در اين روز يك جفت گاو نر را به مزرعه مي‌برند بر زمين دانه مي‌پاشند و شخم مي‌زنند.
منظور از اين كار فال نيك گرفتن است يعنـي پـس از تحمل سردي زمستان كه به خصوص در اين منطقه طاقت فرسا است از مـزرعـه خـويش حاصل فراوان و از آسمان فيض و احسان طلب مي‌كنند.
سرجفتي يكي از مراسم رايج نوروز در بدخشان است كه براساس آن يك جفت گاو نر با ساز و سرود، سر زمين برده مي‌شوند و كشاورزان با سردادن سرود يك دانه هزار و از هزار بي‌شمار، نخستين بذر را مي‌پاشند.
اما در برخي از محلات ديگر مانند وخان در نـوروز بـا دعا، گوسفند، بز، گاونر و يا حيـوان ديگـر را بـه خانه درآورده، پس از پاشيدن مشتي آرد به صورت اين حيوانات آن ها را با غذاي مخصوصي كه از آميختن مغز زردآلو، يخ و شير آماده مي شود سير مي‌كنند.
در اين منطقه سنتي مثل آتش افروزي و علوپرك نيز رايج است. هنگام آتش افروزي اشغـال خـانـه را جمع آوري كرده در آتش مي‌سوزانند.
علوپرك رسمي است كه پس از افروختن آتش، اجرا مي‌كنند و از بالاي آتش مي‌پرند و مي‌گويند، ‌سرخي تو از من و زردي من از تو.
حتـي اگـر در اين روز در يك خانواده بدخشاني كودكي به دنيا بيايد، والدينش او را نوروز مي‌نامند و مردم به ديدنش مي روند تا تبريك ‌شاگون بهار مبارك باد بگويند.
در مجمـوع در بـدخشان، نوروز جشني انسـانـي، ملـي و مذهبي است كه به جشن خـويشاوندي انسان و طبيعت، احيا شدن، سخاوت، مهرباني، عفو و گذشت، غم زدايي و فال نيك گرفتن و آغاز نوسازي‌ها معروف شده است

Jasmina Oşurmamad is four, but with the same xurdsolijaş also released the name of the late US Persian

Dushanbe, Mar 23 – Sputnik.  Oşurmamad Aslimamad  –Jasmina’s father, in a conversation with Sputnik, said that one of the virostoroni magazine ” Tehran Magazine “ Jasminaro was taken in one of the programs deliberately photo Nowruz.

He says: ” Parastu Ajdarşo , which was set in the United States goes to ground, tinkle whenever Jasminaro with çaşnvoravu different competitions. The day with his Iranian Navruzov holiday was used. As one of the high-virostoroni Jasminaro English magazine with coats deliberately acceptable and he was photographed for the magazine, Volume. ”

© PHOTO By :Shahbod Noori

“Tehran Magazine” image of Jasminaro Volume special Navruzov number and called him “the exact ma’sumijat chastity”

Jasmina is with these four years, but it has long been recognized as among the Persian-American. He is the only child of the family, and also has a sister, who now for a year.

Oşurmamad says Jasmina loves dancing song.

“One day I asked him what the dream?’d said,” ʙalerina “I know! Where has this peşaro,” says the father smiled Jasmina.

© FOTO: Shahbod Noori

Jasmina with her mother and father

Jasmina previously been several achievements in this contest has them.

Oşurmamad family now live in the United States.

 http://m.sputnik-tj.com/style/20170323/1021918657/chehrai-majallai-tehron.html